Transportplanner 2.0 – Planner Pro

Een serious game voor werving, assessment en training

Hoe gaat de toekomst van de transportplanner eruitzien?

Ontwikkelingen op allerlei gebieden gaan verandering brengen in het vak.
Zo zal er in de nabije toekomst meer gebruik worden gemaakt van automatiseringssystemen met bijvoorbeeld Artificiële Intelligentie. Daarnaast is de drukte op de weg met stijgende kosten een uitdaging, waarbij het milieu en de CO2-uitstoot een steeds grotere rol gaan spelen. Kortom veel uitdagingen waar de planners van de toekomst mee moeten werken. Daarbij komt de schaarste op de arbeidsmarkt aan potentiële planners. Hoe werven we genoeg planners om het transport in Nederland op de weg te houden? En hoe trainen we de huidige transportplanners om mee te gaan in de laatste ontwikkelingen? Voor deze vragen is een serious game in ontwikkeling die handvatten biedt voor werving en training en die het ook mogelijk maakt een assessment bij de potentiële toekomstige transportplanner af te nemen.

De transportplanner

De planner van de toekomst wordt ondersteund door slimme plan-software en automatisering. Toch blijft de menselijke ‘Touch’ nodig om het gehele proces in goede banen te leiden. De focus zal nog meer verschuiven richting communicatie met verschillende stakeholders, zoals chauffeurs, klanten, collega transporteurs, samenwerkingsorganisaties en management. Ook blijven de bijzondere onderdelen van de planning zoals last-minute verzoeken een taak voor de planner. Een combinatie van technische en sociale vaardigheden is kenmerkend voor de nieuwe transportplanner. Dit alles brengt een verandering mee in het gewenste niveau van de planner, dat meer richting mbo-niveau 4 en hbo zal gaan.

Het bedrijfsleven trekt aan de bel. De nieuwe generatie planner zit deels in de huidige transportplanners verscholen, maar er moet zeker gekeken worden hoe de toekomstige planners aangetrokken kunnen worden tot het vak. Met het uitfaseren van de mbo-3 opleiding planner wegvervoer en het starten van de mbo-4 opleiding specialist transport en logistiek is de eerste stap naar een hoger opleidingsniveau van de planner gezet, maar het werven blijft een uitdaging. De studenten die al de mbo-3 opleiding planner wegvervoer hebben afgerond zullen verder getraind moeten worden. Leven Lang Ontwikkelen in het MBO zal hier zeker een rol in spelen.

Samenwerking

Om in deze problematiek te ondersteunen is een samenwerkingsverband gevormd tussen onder andere: TLN (Transport en Logistiek Nederland), Fritom Group, NHL Stenden, en het KennisDC Logistiek van Fontys Hogeschool. De lectoraten: ‘Futureproof Entrepeneurship: professionals with impact’ van dr. Jacqueline R. Rietveld en ‘Serious Gaming’ van dr. Ivo Wenzler zijn hiermee aan de slag gegaan. Tijdens de verkennende fase is het vraagstuk voorgelegd aan deeltijd masterstudenten Serious Gaming van NHL Stenden. Deze 12 studenten hebben aansluitend hierop uitgebreid onderzoek gedaan naar de gewenste vaardigheden van de planner van de toekomst en hoe serious gaming hierin een rol kan spelen. Er is gedacht vanuit de mogelijkheid om met behulp van een serious game, de toekomstige assessments en trainingen van de planner van de toekomst te kunnen doen. Door de studenten zijn verschillende gameprototypes met diverse game mechanics bedacht, ontwikkeld en getest. Dit eerste traject heeft geleid tot een prototype dat door zijn eenvoud, flexibiliteit en schaalbaarheid zeer goed te gebruiken is voor zowel werving, assessments als trainingen. Vanuit het samenwerkingsverband is gevraagd om dit prototype verder door te ontwikkelen tot zowel een uitgewerkte analoge (bordspel) en digitale (online) serious game. Vanuit de eerste groep studenten zijn enkele studenten in samenwerking met het samenwerkingsverband, de lectoren en meerdere specialisten uit de Master Serious Gaming van NHL Stenden met deze doorontwikkeling en digitalisering aan het werk gegaan.

Vaardigheden en toepassing

Presteren in de game vereist planning, communicatie, flexibiliteit, stressbestendigheid en besluitvaardigheid die ook in de praktijk nodig zijn. De game werkt dan ook als een spiegel voor deelnemers. Welke eigenschappen bezitten ze en passen ze deze in de praktijk ook toe? En hoe zou het beter kunnen? Het doel is om de speler bewust te maken van zijn of haar niveau binnen deze vaardigheden en competenties en werkgevers een inschatting te geven van het niveau en beheersing van deze vaardigheden en competenties.

Het spel dat ontwikkeld is heeft de naam Planner Pro gekregen en bestaat uit meerdere uitgewerkte levels, maar heeft ook de mogelijkheid om “maatwerk” levels te maken (door bijvoorbeeld een trainer die met planners met het spel traint).

Werving (6 levels)

·      Spreekt het werk van planner (plannen) mij aan?

·      Ben ik geschikt voor het beroep van planner?

·      Zou ik van deze ‘puzzel’ mijn toekomstige werk willen maken?

Assessment (10 levels)

·      Is de kandidaat in staat om efficiënt en binnen de tijd te plannen?

·      Is de kandidaat stressbestendig en flexibel?

·      Is de kandidaat creatief en communicatief vaardig?

·      Is de kandidaat in staat problemen op te lossen?

Training (10 basis levels en mogelijkheid voor nieuwe levels)

·      Op basis van de trainingsbehoefte kunnen bestaande levels worden gebruikt of nieuwe levels worden ontwikkeld en uitgewerkt. Dit kan bijvoorbeeld specifiek in gaan op planningsvaardigheden, communicatie en samenwerking.

Planner Pro

De game is ontworpen om het planningsproces van de toekomst op abstract niveau na te bootsen. De spelers nemen de rol aan van een transportplanner en krijgen de taak om de planning te maken. Vanuit het centrale distributiepunt plannen zij de ritten voor hun chauffeurs om de ladingen van de dag te verdelen over het werkgebied. Het doel is om zo efficiënt mogelijk alle ladingen af te leveren.

Het spel wordt gespeeld op een spelbord met 12 vlakken in 3 verschillende kleuren welke symbool staan voor afleverpunten, met daartussen wegen die ze met elkaar verbinden. Er is ook gedacht aan kleurenblindheid en daarvoor is een speciale variant ontwikkeld met daarvoor passende kleuren. De verbindingen tussen de afleverpunten kunnen veranderen per gespeeld level, maar blijven in de basis gelijk. De speler heeft een aantal vrachten in drie verschillende kleuren. Deze staan symbool voor de ladingen. Vanuit het centrale distributiepunt worden de ladingen het speelveld ingebracht door de speler. Per dag heeft de speler een x aantal stappen om de ladingen af te leveren. Deze staan symbool voor de gereden uren en/of gerealiseerde CO2 uitstoot/reductie.

De basisregels van elk level zijn hetzelfde; lever alle gekleurde ladingen af op de juiste locatie met de bijpassende kleur, maximaal 2 ladingen per locatie, elke rit mag maximaal 2 ladingen tegelijk vervoeren en zorg dat de rit eindigt in het distributiecentrum. De complexiteit van de situatie neemt per gespeeld level toe: nieuwe onderdelen worden toegevoegd of al bekende onderdelen worden moeilijker. Op deze manier worden de stressbestendigheid, probleemoplossend vermogen, communicatie vermogen, informatie verwerkend vermogen en adaptief vermogen van de speler op de proef gesteld.

De spelers beginnen met een simpel aantal ladingen om te plannen. Naarmate het spel vordert moet de speler rekening houden met de afstanden tussen de bestemmingen, werktijden van chauffeurs, wegafsluitingen en verschillende communicatiekanalen (e-mail, telefoon en WhatsApp). Via deze communicatiekanalen krijgen zij informatie over situaties in het speelveld, plotselinge wijzigingen en andere verzoeken. Dit vergt van de spelers dat zij niet alleen deze informatiestroom moeten verwerken, maar ook dat zij zelf vaardig zijn in het effectief communiceren met alle partijen.

De game is in het ontwikkelproces meerdere malen gespeeld en herzien. De verschillende prototypes zijn gespeeld met planners en managers uit de transportsector, de opleidings-& arbeidsmarkt deskundige van TLN en projectleider KennisDC Logistiek. Maar ook met chauffeurs, planners uit andere sectoren en vele andere testpersonen met zeer diverse achtergronden (leeftijden: 12 -67; opleidingsniveaus: MBO/HBO/WO; sectoren: dienstverlening, onderwijs, politiek en zorg). Hun ervaringen en feedback zijn meegenomen in het verdere onderzoeks- en ontwerpproces om de game aan te scherpen. In totaal zijn de 5 prototypes door meer dan 50 personen gespeeld, wat heeft geleid tot het huidige product.

Tijdens de finale testronde werd dit prototype getest door planners en managers uit de transportsector. Het spel blijkt toegankelijk en begrijpelijk en legt een duidelijke connectie met de eigen plannerspraktijk. Deelnemers gaven feedback als: ‘Als je dit spel speelt zie je dat het dezelfde puzzel is’ en ‘Je kunt veel leren van dit spel. Als je dit in de basis kunt, dan kun je het vak van planner leren’. Wel kan het spel nog meer uitnodigen om als speler ‘out of the box te denken’.

Conclusie

De huidige stand van zaken is dat de ontwikkelde serious game het mogelijk maakt om de transportplanner van de toekomst te werven, te asessen en te trainen. Hiermee sluit het aan bij wat het samenwerkingsverband voor ogen heeft. De ontwikkelde serious game zal nu verder worden uitgewerkt tot een volwaardige analoge (voornamelijk voor werving) en digitale (voornamelijk assessment en training) versie.  Daarnaast zullen meer levels worden ontworpen om alle gewenste competenties voor de planner van de toekomst te kunnen asessen. We hopen dat daarna de naam van de game “Planner Pro” binnen de transport- en onderwijssector de komende jaren regelmatig opduikt en wellicht een vast onderdeel wordt van de werving, het assessment en de training van de planners van de toekomst.

Bronnen en verwijzingen

(Beroepsonderwijs bedrijfsleven, 2022)

(Biesta, 2011)

(Carriere, 2019)

(Cross, 1982)

(Indeed, 2021)

(Kans, 2019)

(Kennis DC Logistiek, 2016)

(Kennis DC Logistiek, 2017)

(Kennisdclogistiek, 2018)

(Kennisbank topsector logistiek, 2018)

(Kuipers, 2019)

(Marco, gamedevelopertips)

(NHL Stenden, 2021)

(NHL Stenden, 2022)

(Planmen, 2020)

(Robin Hunicke, 2004)

(Sectorinstituut Transport en Logistiek, 2021)

(TLN, 2022)

(TVM, 2021)